Sinh thiết tuyến tiền liệt là gì?
Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ và có hình dạng như quả óc chó ở cơ quan sinh dục nam. Tuyến tiền liệt nằm ở vị trí bên dưới bàng quang và bao bọc quanh niệu đạo. Tuyến tiền liệt giữ vai trò trong việc tạo ra tinh dịch.
Sinh thiết tuyến tiền liệt là một thủ thuật thực hiện lấy các mẫu mô nghi ngờ ác tính từ tuyến tiền liệt. Được chỉ định khi kết quả sàng lọc (xét nghiệm máu hoặc thăm trực tràng) nghi ngờ có sự tồn tại của ung thư tiền liệt tuyến.
Khi nào cần sinh thiết tuyến tiền liệt?
Bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt khi:
• Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) cao hơn mức bình thường theo lứa tuổi.
• Qua thăm khám trực tràng: phát hiện các khối u bất thường.
• Lần sinh thiết trước đây có kết quả bình thường, nhưng theo dõi PSA trong máu tăng.
• Lần sinh thiết trước cho thấy các tế bào mô tuyến tiền liệt là bất thường nhưng không phải là ung thư.
Chuẩn bị trước sinh thiết tuyến tiền liệt
Bác sĩ sẽ giải thích về thủ thuật sẽ thuật hiện
Người bệnh cần phải:
• Ngưng từ 5 đến 7 ngày trước khi thực hiện thủ thuật các loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến việc đông máu như aspirin, clopidogel, warfarin.
• Thực hiện thụt tháo trực tràng trước sinh thiết ít nhất 2 giờ.
• Dùng kháng sinh giúp ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
Quá trình sinh thiết được thực hiện như thế nào?
Người bệnh nằm nghiêng, co gối lên đến ngực.
Sau khi sát trùng vùng sinh thiết và thoa gel gây tê, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng đặt một đầu dò siêu âm nhỏ vào trực tràng của người bệnh.
Bác sĩ tiến hành tiêm thuốc gây tê bằng lidocain 2%.
Khi thiết bị sinh thiết được đặt đúng chỗ vào tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ dùng kim sinh thiết để lấy các mẫu mô mỏng, hình trụ. Thủ thuật thường rất nhanh, không có cảm giác khó chịu mỗi lần kim lấy mẫu.
Bác sĩ nhắm vào vùng nghi ngờ để sinh thiết hoặc có thể lấy mẫu ở nhiều nơi trong tuyến tiền liệt. Sẽ lấy 12 mẫu hoặc nhiều hơn nếu cần thiết. Toàn bộ quá trình thủ thuật thường mất khoảng 20 đến 30 phút.
Các mẫu mô từ quá trình sinh thiết tuyến tiền liệt sẽ được gửi đến phòng giải phẫu bệnh chuyên khoa và khảo sát dưới kính hiển vi để phát hiện những bất thường của tế bào là các dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt.
Dụng cụ sinh thiết tuyến tiền liệt (súng sinh thiết) tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ.
Chăm sóc sau khi thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt
Các nguy cơ thường gặp có liên quan đến sinh thiết tuyến tiền tiền liệt bao gồm: nhiễm khuẩn, chảy máu tại nơi sinh thiết, chảy máu trong tinh dịch, bí tiểu.
Sau thủ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt, người bệnh có thể cần tiếp tục dùng kháng sinh trong vài ngày. Người bệnh cũng có thể cảm thấy hơi đau và chảy ít máu từ trực tràng. Thường xuất viện sau thủ thuật 1 ngày.
KẾT QUẢ:
Bác sĩ giải phẫu bệnh sẽ đánh giá các mẫu sinh thiết tuyến tiền liệt. Bác gĩ giải phẫu bệnh có thể cho biết mô được cắt bỏ có phải là ung thư hay không và, nếu mô bị ung thư thì sẽ ước tính mức độ ác tính của ung thư. Sau đó, bác sĩ điều trị sẽ giải thích các kết quả sinh thiết cho người bệnh.